Çevreci kadınların hikayeleri “İklim Elçileri Kadınlar” kitabında bir araya getirildi

8 Mart 2024 11:21

İSTANBUL (AA) – GÜLSELİ KENARLI – "İklim Elçileri Kadınlar" kitabında Türkiye'de ve dünyada çevre için mücadele eden 45 kadının hikayesini ve çalışmalarını bir araya getiren yazar Fatma Merve İnan, kitabın ilham kaynağının Sıfır Atık Hareketi'nin öncüsü Emine Erdoğan olduğunu söyledi.

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Sosyal Politika Programı'nda doktora öğrencisi 33 yaşındaki İnan, 27 Şubat'ta piyasa çıkan "İklim Elçileri Kadınlar" kitabıyla ilgili AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Kadınların çevre hareketine katkılarını içeren bir yapıtın eksikliğini fark ederek bir yıl önce kitabı yazmaya başladığını kaydeden İnan, "Bu anlamda literatürdeki eksiği kendimce kapatma gayesiyle yola çıktım. Kadınların neler yapabildiklerini ortaya koyup bir domino ya da kelebek etkisi yaratarak başka kadınlara da örnek olmasını hedefledim." dedi.

Çevre hareketi alanında etkili kadınları çalışmasına dahil ettiğini, bununla birlikte ilham kaynağının Sıfır Atık Hareketi'nin öncüsü ve Birleşmiş Milletler (BM) Sıfır Atık Danışma Kurulu Başkanı Emine Erdoğan ve "Dünya Ortak Evimiz" kitabı olduğunu belirten İnan, kitapta yer alan 45 kadını, yerli ve yabancı çevre hareketlerine katılan ve kendisini heyecanlandıran isimler arasından seçtiğini anlattı.

Kadının birçok açıdan doğa ile özdeşleştirildiğini hatırlatan İnan, biyolojik açıdan bir canlıya hayat vermesi ve merhamet, şefkat gibi duygulara sahip olmasının kadın ile doğanın ortak yanı olduğu değerlendirmesinde bulundu.

– Kitapta yer alan isimler

Kitapta, aralarında bakanlar, aktivistler, yazarlar, kendi köyünde geri dönüşüme katkı sunmak isteyen sıradan vatandaşlar gibi pek çok kadının bulunduğundan bahseden İnan, şunları kaydetti:

"Kadın çevre hareketi ilk olarak 1972'de Hindistan’da Vandana Siva öncülüğünde 'sarılma' anlamına gelen 'Chipko' hareketi ile başlıyor ve ticari amaçlı ağaç kesilmesinin önüne geçmek için kadınlar ağaçlara sarılarak sessiz eylem gerçekleştiriyor. Sonra 1977'de Prof. Dr. Wangari Maathai öncülüğünde kurulan 'Yeşil Kuşak Hareketi' orman alanlarının tarıma açılmasını önlemiş ve Afrika’da 20 milyondan fazla ağacın dikilmesini sağlamış. Bu isimler, sonraki süreçte kadın çevre hareketinin simgesel ilham kaynakları olarak günümüze kadar birçok alanda çevreci kadın figürlerin ortaya çıkmasını sağlamışlar."

Türkiye'den çevre hareketine katkıda bulunan kadınların kitabındaki baş kahramanlar olduğunun altını çizen İnan, kitabına aldığı bazı isimleri şöyle sıraladı:

"Türkiye'den zeytin çekirdeğini yutan babasını ilham alarak çevre dostu plastik geliştiren ve dünyanın en başarılı 10 genci arasına girmeyi başaran Duygu Yılmaz var. Amerikan çevrim içi içerik platformu HBO Max tarafından 'Dünyanın 12 Sıfır Atık Şefi' belgeseline konu olan tek Türk şef Ebru Baybara Demir var. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye temsilciliğinin 'Sudaki Yaşam Savunucusu' ilan ettiği dünya serbest dalış rekortmeni Şahika Ercümen var."

– Gazze'de yarım kalan sıfır atık hikayesi

Kitabında zor koşullarda geri dönüşüm faaliyeti yürüten kadınlara da yer verdiğini ve bu alanda en çok etkilendiği ismin Gazzeli İnas el-Gul olduğunu dile getiren İnan, "Gazze'de yarım kalan bir sıfır atık hikayesi var. İnas el-Gul, kısıtlı imkanlar içinde geri dönüşüm faaliyetleri yürütüyordu, 'İğne ve Tığ' projesi ile tekstil atıklarını yeni malzemelere dönüştürüyordu ve çevresindeki birçok kadına örnek olmuş, onları harekete geçirmişti. Ne yazık ki, şu an durumu hakkında net bir bilgimiz yok. Bu hikaye yarım kaldı, bu benim için çok üzücü." ifadelerini kullandı.

İnan, "8 Mart Dünya Kadınlar Günü" dolayısıyla Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) tarafından 6 Mart'ta Ankara'da düzenlenen "Tarımda Kadın Emeği Zirvesi"nde Emine Erdoğan'a kitabını takdim ettiği bilgisini paylaştı.